सुरु भयो नेपालमै प्राङ्गारिक मल उत्पादन: तर छैन सरकार लाई मतलब

एक महत्वपूर्ण कदम नेपाल कृषि प्रधान देश हो र यहाँको अर्थतन्त्रमा कृषिको ठूलो योगदान रहेको छ। तथापि, कृषिमा चाहिने मलको आपूर्तिमा भने नेपाल विदेशमा निर्भर छ। हालै, नेपालमा रहेको Revolution Biotech And Research Centre Pvt. Ltd. ले प्राङ्गारिक मल (Organic Fertilizer) को उत्पादन शुरू गरेको छ, जुन एक महत्वपूर्ण विकास कडी हो। लुम्बिनी प्रदेशको रुकुम पूर्वमा स्थानीय स्रोत र साधनको प्रयोग बाट उत्पादन गरिएको यो प्राङ्गारिक मलले नेपालमा मल उत्पादनको सम्भावना देखाएको छ। यसले देशको आर्थिक अवस्थामा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ। यस्तो महत्त्वपूर्ण विषयमा नेपाल सरकारले केही महत्वपूर्ण कदम उठाउन जरुरी छ।स्थानीय उत्पादनको प्रवर्द्धनले नेपाल सरकारले स्थानीय मल उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्नु पर्ने आवश्यक छ। यसका लागि सरकारले घरेलु उत्पादक हरुलाई अनुदान, करमा छुट, र अन्य आर्थिक प्रोत्साहनहरू प्रदान गर्न सक्छ। Revolution Biotech And Research Centre Pvt. Ltd. जस्ता कम्पनी हरूले स्थानीय स्रोत र साधनको उपयोग गर्दै मल उत्पादन गर्न सक्नेछन्, जसले गर्दा नेपालमा युरिया मलको आयातमा निर्भरता घटाउन सकिन्छ। साथै, सरकारको सहयोगले थप कम्पनी हरू लाई पनि मल उत्पादनमा लगानी गर्न उत्प्रेरित गर्नेछ।गुणस्तर सुनिश्चितता स्थानीय रूपमा उत्पादन गरिएको युरिया मलको गुणस्तर सुनिश्चित गर्न सरकारले कडा नियमन लागू गर्नुपर्छ। गुणस्तरीय उत्पादन मात्र बजारमा टिक्न सक्ने भएकाले, सरकारले उत्पादक कम्पनीहरूसँग मिलेर मलको परीक्षण र प्रमाणिकरण को व्यवस्था गर्नुपर्छ। यसले उपभोक्ताहरूको विश्वास जित्न मद्दत पुर्याउँछ र स्थानीय उत्पादनको बजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न सक्षम बनाउँछ।अनुसन्धान र विकासमा लगानीमल उत्पादनको क्षेत्रमा अनुसन्धान र विकास (R&D) मा सरकारको लगानी आवश्यक छ।

नयाँ प्रविधिहरूको प्रयोग र स्थानीय स्रोतहरूको दक्ष उपयोगले उत्पादनको लागत घटाउन र गुणस्तर सुधार्न मद्दत पुर्याउँछ। सरकारले अनुसन्धान संस्थानहरू र विश्वविद्यालय हरूसँग सहकार्य गरेर नयाँ प्रविधिको विकासमा जोड दिनुपर्छ बजार व्यवस्थापन र मल वितरण पनि महत्वपूर्ण पक्ष हो। सरकारले प्रभावकारी वितरण प्रणालीको विकास गर्नुपर्नेछ, जसले गर्दा उत्पादक र कृषकबीचको दूरी घटाउन मद्दत पुर्याउँछ।

वितरण प्रणालीमा सुधारले मल समयमै कृषकहरूको पहुँचमा पुर्याउन सहयोग पुर्याउँछ, जसले कृषि उत्पादन बढाउन सकिन्छ । शिक्षा र सचेतना कृषकहरू लाई स्थानीय रूपमा उत्पादन गरिएको युरिया मलको फाइदा र उपयोगबारे सचेतना गर्नू आवश्यक छ। सरकारले विभिन्न कार्यक्रमहरू र मिडियाको माध्यमबाट कृषकहरूलाई जानकारी र सन्देश मुलक कार्यक्रम गर्नू जरुरी छ। यसले कृषक हरूलाई स्थानीय उत्पादनको प्रयोगमा प्रोत्साहन गर्नेछ र विदेशी मलमा निर्भरता घटाउनेछ l तर नेपाल सरकारले नीति निर्माण गर्दा उत्पादन र उपयोगको क्षेत्रमा स्पष्ट नीति निर्माण गर्नुपर्नेछ आवश्यक छ। स्पष्ट नीतिले उत्पादक हरूलाई मार्गदर्शन गर्नेछ र उत्पादन तथा वितरण प्रक्रियामा पारदर्शिता ल्याउनेछ। नीति निर्माणको क्रममा सबै सरोकारवाला हरूको सहभागीता सुनिश्चित गर्नुपर्छ।  युरिया मल उत्पादनको सुरुवात महत्वपूर्ण कदम हो। यसले देशको कृषि क्षेत्रमा सुधार ल्याउन र आर्थिक अवस्थामा सकारात्मक प्रभाव पार्न मद्दत पुर्याउँछ। तथापि, यसको लागि नेपाल सरकारले आवश्यक कदमहरू उठाउनुपर्छ। स्थानीय उत्पादनको प्रवर्द्धन, गुणस्तर सुनिश्चितता, अनुसन्धान र विकासमा लगानी, बजार व्यवस्थापन र वितरण, शिक्षा र सचेतना, र नीति निर्माणजस्ता पक्षमा सरकारको सक्रियता आवश्यक छ। यी सबै पहलहरूले नेपाललाई आत्मनिर्भर बनाउन र देशको समग्र विकासमा योगदान पुर्याउन सक्दछन्।

स्वदेशमै उत्पादित मलले आर्थिक र कृषि क्षेत्रमा फाइदानेपालमा स्वदेशमै उत्पादन गरिएको मलले देशको आर्थिक अवस्था र कृषि क्षेत्रमा उल्लेखनीय फाइदा पुर्याउनेछ। पहिलो, आयातमा निर्भरता घटाउने भएकाले विदेशी मुद्राको सञ्चयमा वृद्धि हुनेछ। यसले व्यापार घाटा कम गर्न मद्दत पुर्याउँछ। साथै, स्वदेशी उत्पादनले स्थानीय उद्योगहरूलाई प्रोत्साहन दिनेछ, जसले रोजगारीको अवसर सिर्जना गर्छ र ग्रामीण क्षेत्रको आर्थिक उन्नयनमा योगदान पुर्याउँछ।दोस्रो, गुणस्तरीय र सस्तो मल कृषकहरूको पहुँचमा सजिलै उपलब्ध हुनेछ। यसले कृषि उत्पादनमा वृद्धि गर्न मद्दत पुर्याउँछ, जसले खाद्यान्न आत्मनिर्भरता बढाउनेछ र खाद्य सुरक्षा सुनिश्चित गर्नेछ। स्थानीय स्रोत र साधनको उपयोगले उत्पादन लागत घटाउँछ, जसले कृषकहरूको आम्दानीमा सकारात्मक प्रभाव पार्छ।तेस्रो, स्थानीय रूपमा उत्पादन गरिएको प्राङ्गारिक मलले माटोको उर्वराशक्ति र स्वास्थ्य सुधार गर्छ। रासायनिक मलको सट्टा जैविक मलको प्रयोगले दीर्घकालीन लाभ मिल्छ, जसले माटोको संरचना र वातावरणको सन्तुलन कायम राख्न मद्दत गर्छ।अन्ततः, स्वदेशी मल उत्पादनले देशको समग्र कृषि क्षेत्रलाई सुदृढ बनाउँदै आत्मनिर्भरता र आर्थिक समृद्धिमा योगदान पुर्याउँछ।

चाहिएमा सम्पर्क गर्न सक्नु हुनेछ 

सम्पर्क फोन.न. : 9861013111, 9864669557, 9851255692