काठमाडौँ । अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् (आईसीसी) ले हालै पुरुष क्रिकेटका ६ नियमहरू परिवर्तन गरेको छ ।
खेललाई अझ छिटो, निष्पक्ष र रोचक बनाउन नियम परिवर्तन गरेको आइसीसीले जनाएको छ । टेस्ट क्रिकेटमा, यी नियमहरू नयाँ विश्व टेस्ट च्याम्पियनशिप (२०२५-२७) को लागि लागू गरिएका छन् ।
साथै, यी नियमहरू २ जुलाई २०२५ देखि सीमित ओभर (एकदिवसीय र टी-२०) खेलहरुमा लागू हुनेछन् ।
परिवर्तन भएका क्रिकेटका ६ नियम:
१. टेस्ट क्रिकेटमा स्टप क्लक नियम
आईसीसीले अब टेस्ट क्रिकेटमा स्टप क्लक नियम लागू गर्ने निर्णय गरेको छ । यस अन्तर्गत, यदि फिल्डिङ टोली ओभर सुरु गर्न ६० सेकेन्डभन्दा बढी ढिलो भयो भने, उसलाई दुई पटक चेतावनी दिइनेछ । यस पछि पनि, यदि यो नियम तोडियो भने, जरिवानाको रूपमा ५ रन कटौती गरिनेछ । यो नियम एक वर्ष पहिले टी- २० र एकदिवसीय क्रिकेटमा लागू गरिएको थियो।
२. छोटो रनमा जरिवाना
आईसीसीले तीनै ढाँचाका लागि छोटो रनको नियम पनि परिवर्तन गरेको छ । पहिले जानाजानी छोटो रन लिएकोमा ५ रनको जरिवाना लाग्ने गर्दथ्यो । अब, यदि ब्याट्सम्यानले जानाजानी अतिरिक्त रन चोर्न रन पूरा गरेन भने, अम्पायरले फिल्डिङ टोलीलाई पिचमा उपस्थित दुई ब्याट्सम्यानमध्ये कुनलाई स्ट्राइकमा चाहेको भनेर सोध्नेछन् र ५ रनको जरिवानाको नियम पनि लागू रहनेछ ।
३. यदि गल्तीले थुक लगाइयो भने, बल परिवर्तन हुने छैन
बलमा थुक लगाउने प्रतिबन्ध जारी रहनेछ । यद्यपि, गल्तीले थुक लगाइयो भने बल परिवर्तन गर्नु अनिवार्य हुनेछैन । बल धेरै भिजेको वा अतिरिक्त चमक भएको जस्ता अवस्थामा ठूलो परिवर्तन भएमा मात्र अम्पायरले बल परिवर्तन गर्नेछन् । यो निर्णय अम्पायरको विवेकमा आधारित हुनेछ । यदि अम्पायरलाई बलको अवस्थामा धेरै परिवर्तन भएको छैन भन्ने लागेमा परिवर्तन गरिने छैन । यो नियम तीनै ढाँचाका लागि लागु गरिएको छ । आईसीसीले कोरोना अवधि (२०२०) को समयमा बलमा थुक लगाउन प्रतिबन्ध लगाएको थियो।
४. क्याच रिभ्यूमा पनि एलबीडब्ल्यू जाँच गरिनेछ
आईसीसीले क्याच नियम पनि परिवर्तन गरेको छ । यदि क्याच आउट रिभ्यू गलत साबित भयो, तर बल प्याडमा लागेको छ भने, टिभी अम्पायरले पनि एलबीडब्ल्यू जाँच गर्नेछन् । यदि ब्याट्सम्यान एलबीडब्ल्यू आउट भएमा, उसलाई आउट दिइनेछ । यो नियम तीनै ढाँचाका लागि लागु गरिएको छ ।
५. नो बलमा क्याच
यदि सफ्ट सिग्नल (अम्पायरले लिएको समीक्षा) लिइएको छ र नो बलमा क्याच सही छ भने, ब्याटिङ टोलीले नो-बलको लागि एक अतिरिक्त रन पाउनेछ । यदि क्याच सही छैन भने, नो बलको लागि एक रन र दौडिएर बनेका रनहरू पनि दिइनेछ ।
पहिले, यदि क्याचको बारेमा शंका छ भने, फिल्ड अम्पायरले तेस्रो अम्पायरलाई पठाउने गर्थे र टिभी अम्पायरले यो नो बल हो भनेर बताउथे, त्यसपछि क्याच जाँच गरिँदैनथ्यो । तर अब यो जाँच गरिनेछ । यो नियम तीनै ढाँचाका लागि लागु गरिएको छ ।
६. आईसीसीले टी-२० खेलको लागि नयाँ पावरप्ले नियम बनायो
आईसीसीले टी-२० खेलको लागि नयाँ पावरप्ले नियममा परिवर्तन गरेको छ । नयाँ नियम जुलाईदेखि लागू हुनेछ र यदि वर्षा वा अन्य कुनै कारणले खेलको ओभर घटाइयो भने पावरप्ले ओभरहरू पनि सोही आधारमा घटाइने स्पष्ट पारिएको छ ।
टी-२० को नयाँ नियम:
५ ओभरको खेलमा १.३ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
६ ओभरको खेलमा १.५ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
७ ओभरको खेलमा २.१ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
८ ओभरको खेलमा २.२ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
९ ओभरको खेलमा २.४ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
१० ओभरको खेलमा ३ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
११ ओभरको खेलमा ३.२ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
१२ ओभरको खेलमा ३.४ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
१३ ओभरको खेलमा ३.५ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
१४ ओभरको खेलमा ४.१ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
१५ ओभरको खेलमा ४.३ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
१६ ओभरको खेलमा ४.५ ओभरको पावरप्ले हुनेछ।
पावरप्लेको समयमा ३० यार्डको दायराभन्दा बाहिर दुई जना फिल्डर मात्र रहन सक्छन् । छोटो टी-२० खेलहरूलाई अझ स्पष्ट र निष्पक्ष बनाउन यी नियमहरू लागू गरिएको आइसीसीले जनाएको छ ।
यस अघि आइसीसीले २ नियमहरू परिवर्तन गरेको थियो ।
१. एकदिवसीय क्रिकेटमा ३५ ओभर पछि बल परिवर्तन गरिनेछ
आईसीसीले एकदिवसीय क्रिकेटमा ३५औं ओभर पछि एउटा नयाँ बल प्रयोग गर्न अनुमति दिएको छ । यसले अब डेथ ओभरमा फास्ट बलरहरूलाई मद्दत गर्नेछ ।
२. सीमामा क्याच समात्ने नियम परिवर्तन गर्ने नियमको स्वीकृति
मेरिलेबोन क्रिकेट क्लब (एमसीसी) ले सीमामा क्याच समात्ने नियममा परिवर्तन गर्न सिफारिस गरेको थियो । यो सीमा बाहिर बल उछाल्दा लिइएका क्याचहरूसँग सम्बन्धित थियो । एमसीसीले अक्टोबर २०२६ देखि यो परिवर्तन समावेश गर्नेछ । आईसीसीले यसलाई अनुमोदन गरेको छ । यो जुन १७ देखि श्रीलंका र बंगलादेश बीचको टेस्टबाट लागू भएको छ ।
प्रतिकिर्या