हुथीको हातमा कुन त्यस्तो हतियार छ, जसवाट तर्सियाे अमेरिकी वायुसेना

४ जेठ । यमनको हुथी विद्रोहीहरूले विश्वकै शक्तिशाली वायुसेना भनिदै आएको अमेरिकी वायुसेनालाई समेत यतिखेर निकै नै आतंकित बनाइरहेको छ । कारण हो, हुथी विद्रोहीहरू यमनमा भर्खरै अमेरिकी वायुसेनाका अमेरिकी एफ–३५  संयुक्त स्ट्राइक फाइटर र एफ–१६ भाइपरलाई गोली हानेर खसाले पछि उनीहरूको क्षमतावाट अमेरिकासमेत आतंकित भएको छ। 

विशेष कुरा यो हो कि अत्याधुनिक प्रणालीले सुसज्जित अमेरिकी वायुसेनाको अगाडि हुथीहरूको वायु रक्षा क्षमता धेरै हदसम्म कम विकसित र कमजोरसमेत रहेको छ । यस्तो अवस्थामा प्रश्न उठ्छ कि हुथीहरूसँग कुन ब्रह्मास्त्र रहेको छ, जुन हतियारका कारण अमेरिकी लडाकुका लागि आफुलाई निकै खतरा मानिरहेको छ।वार जोनको एको रिपोर्टका अनुसार हुथीहरूसँग इन्फ्रारेड निर्देशित आर ७५  र आर २७ एयर टु एयर मिसाइलहरूको भण्डार रहेको छ। जसका कारण यी क्षेप्यास्त्रहरू सतहबाट हावामा प्रयोग गर्न सकिने गरी पुनः इन्जिनियर गरिएको छ।यसलाई स्थानीय भाषामा थाकिब–१ र थाकिब–२ भनिएको छ। यमनको विद्रोही समुहसँग ‘लोकोमोसन’ क्षमता भएको सतहबाट हावामा मार हान्न सक्ने अन्य धेरै मिसाइलहरू पनि रहेका छन्।

उच्च उडान गर्ने लडाकु विमानहरूलाई संलग्न गराउन ‘सक्र मिसाइल’ हरूको क्षमता केही हदसम्म सीमित रहेको छ तर थाकिब–१ र थाकिब–२ ले विगतमा पनि अमेरिकी लडाकु विमानहरूलाई धम्की दिने क्षमता देखाइसकेको थियो । हुथीहरूले अमेरिकी र अन्य देशका ड्रोनहरूलाई जमिनबाट हावामा लक्षित गरे पछि इन्फ्रारेड क्यामेराबाट लिइएको फुटेज जारी गरेका छन्। यसले यो देखाउँछ कि हुथी बिद्रोही समूहहरूले इन्फ्रारेड मिसाइल प्रकारहरूको अतिरिक्त इन्फ्रारेड सेन्सरहरू प्रयोग गरिरहेका छन्, जसमा राडार निर्देशित सतहबाट हावामा मार मिसाइल प्रणालीसमेत समावेश रहेको छ।‘इन्फ्रारेड सेन्सर’ हरू कसरी खतरनाक हुँदैछन् ? सक्रिय रडारको विपरीत ‘इन्फ्रारेड सेन्सर’ हरू निष्क्रिय प्रकृतिका हुन्छन्। यसको मतलब यो हो कि तिनीहरूले संकेतहरू प्रदान गर्दैनन्, जसले पाइलटहरूलाई खतरा अवस्थित छ भनेर थाहा दिनेछ। यसले स्टिल्थ र गैर– स्टिल्थ विमान दुवैका लागि चुनौतीहरू प्रस्तुत गर्दछ। इन्फ्रारेड सेन्सरहरू राडारनि र्देशित सतह देखि एयर मिसाइल प्रणालीहरूसँग जोड्दा तिनीहरूको संलग्नता चक्रमा धेरै ढिलो विकिरण सुरु नगरी लुकाउन मद्दत गर्न सक्ने क्षमताको रहेको छ। यसले लक्षित विमानलाई प्रतिक्रिया दिन थोरै समय मात्रै दिनेछ, त्यसअघि नै यसले काम गरिसक्नेछ ।

सीबीएस न्यूजले सेप्टेम्बर २०२४ को कथामा वाशिंगटन इन्स्टिच्युट फर नियर इस्ट पोलिसीका वरिष्ठ फेलो माइकल नाइट्सलाई उद्धृत गरेको थियो कि हुथी र इरानीहरूले इलेक्ट्रो–अप्टिकल प्रयोग गरिरहेका छन् किनभने यो पूर्ण रूपमा निष्क्रिय प्रणाली हो। त्यसैले ती चीजहरू पत्ता लगाउन दुश्मनलाई निकै गाह्रो हुनेछ किनभने प्रक्षेपण अघि तिनीहरूको कुनै ट्रेस गर्न सकिदैन ।